vault backup: 2023-03-17 10:17:22

EiM/Wykłady/2. Elementy bierne.md

@@ -0,0 +1,131 @@
+
+---
+Date: [20230314101503]
+---
+# Elementy bierne
+## Rezystory
+![[2. Elementy bierne 2023-03-14 10.17.15.excalidraw]]
+
+$U=Ri$
+
+> [!NOTE] Notka
+> W przypadku idealnego rezystora nie ma przesunięcia fazy między napięciem i prądem. 
+
+Przepływ prądu zamienia energię elektryczną w ciepło
+$P=UI=I^{2}R=\frac{U^{2}}{R}$
+### Podstawowe parametry
+- rezystancja nominalna - rezystancja rzeczywista mieści się w klasie tolerancji ale różni się od nominału
+- tolerancja - odchył rzeczywistości od wartości nominalnej
+- moc znamionowa - moc jaką opornik może wydzielać w postaci ciepła bez wpływu na parametry
+- napięcie graniczne - maksymalne napięcie które można przyłożyć bez wpływu na parametry
+- temperaturowy współczynnik rezystancji (TWR) - współczynnik zmiany rezystancji pod wpływem temperatury
+- współczynnik szumów - określa szumy wprowadzane przez rezystor
+
+### Metody oznaczenia rezystorów
+#### bezpośrednie podanie wartości
+0.22 R22 0E22 = 0.22 ohm
+4r7 = 4.7 ohm
+470 470R k47 = 470 ohm
+4.7k 4k7 = 4.7 kOhm
+4M7 4.7M = 4.7MOhm
+#### Kodowanie 3||4 cyfrowe
+470 = 47 Ohm (47x10^0)
+471 = 470ohm (47x10^1)
+275 = 2.7MOhm 27x10^5
+#### Kodowanie barwami
+![[Pasted image 20230314104143.png]]
+#### Nominalne wartości rezystancji według szeregów E
+Szereg E α 
+E3 50% 10 22 47
+E6
+
+### Schemat zastępczy rezystora
+![[2. Elementy bierne 2023-03-14 10.43.55.excalidraw]]
+X_c = \omega L
+## Potencjometr
+Potencjometr - rezystor zmienny który jest regulowanym dzielnikiem napięcia.
+Ma trzy końcóœki odpowiadające wyprowadzeniom dzielnika napięcia. Dwa z nich połącznoe są ścieżką o stałym oporze. Trzeci jest ślizgaczem.
+![[2. Elementy bierne 2023-03-14 10.50.16.excalidraw]]
+
+Są liniowe logarytmiczne i wykładnicze
+
+## Warystory 
+Nieliniowy opornik
+![[2. Elementy bierne 2023-03-14 10.55.05.excalidraw]]
+
+Charakterystyka prądowo-napięciowa:
+![[2. Elementy bierne 2023-03-14 10.55.50.excalidraw]]
+
+## Termistory
+Rezystor nieliniowy, zależny od temperatury
+- NTC - ujemny współczynnik temperaturowy - rezystancja maleje wraz ze wzrostem
+- PTC - Rezystancja rośnie wraz z temperaturą
+- CTR - skokowa zmiana - Critical Temp resistor
+
+![[2. Elementy bierne 2023-03-14 11.01.45.excalidraw]]
+## Fotorezystor
+Rezystor światłoczuły
+![[2. Elementy bierne 2023-03-14 11.05.18.excalidraw]]
+
+![[2. Elementy bierne 2023-03-14 11.03.32.excalidraw]]
+
+Niska cena niezawodność
+Duża wrażliwość na zmiany i bezwładność czasowa
+## Kondensator
+Element bierny zdolny do gromadzenia energii  w polu
+
+C=Q/U
+
+Q ładunek  U napięcie między okładkami
+
+W={CU^2}/2
+
+### Podstawowe zależności
+$i(t)=C \frac{dU}{dT}$
+$u(t)=\frac{1}{C}\int^{t}_{0}i(\tau)asdad$
+
+
+![[2. Elementy bierne 2023-03-14 11.09.59.excalidraw]]
+
+
+
+U(s)=Z(s)I(s)=1/sC)I(s)   Z(s)=1/sC
+U(jomega) = Z(jomega) etc
+
+
+jomega to tylko dla sinusoidy
+Laplace - do zapamiętania 
+
+### Schemat zastępczy
+
+![[2. Elementy bierne 2023-03-14 11.15.08.excalidraw]]
+
+Rp - upływność
+Rs - rezystancja doprowadzeń (szeregowa)
+### parametry
+- pojemność
+- tolerancja
+- napięcie znamionowe - napięcie stałe które może być doprowadzone długotrawale bez uszkodzeń i zmian
+  
+- ESR - Zastępcza rezystancja szeregowa
+- ESL - ----||------- indukcyjność
+- Prąd upływu
+- Współczynnik strat $tg\delta=\frac{R_s}{X_c}=R_s\omega C$
+- Zakres temperatury
+- TWP - współczynnik pojemności temperaturowy
+## Cewki
+Cewki powietrzne są liniowe
+Cewka gromadzi energię w polu magnettcznym
+$L=\frac{\Xi}{I}$
+()trident
+Dławik to cewka ze rdzeniem 
+
+### parametry
+- Indukcyjność, tolerancja
+- dobroć $Q=\frac{\omega L}{R_{s}}$
+- dopuszczalna wartość prądu
+- max napięcie
+- Częstotliwość rezonansu własnego
+- parametry rdzenia- nieliniowość, histereza, straty
+## Transformatory
+Przekazuje bezstykowo energię elektryczną. Izolacja galwaniczna.