---
Date: [20230314101503]
---
# Elementy bierne
## Rezystory
![[2. Elementy bierne 2023-03-14 10.17.15.excalidraw]]

$U=Ri$

> [!NOTE] Notka
> W przypadku idealnego rezystora nie ma przesunięcia fazy między napięciem i prądem. 

Przepływ prądu zamienia energię elektryczną w ciepło
$P=UI=I^{2}R=\frac{U^{2}}{R}$
### Podstawowe parametry
- rezystancja nominalna - rezystancja rzeczywista mieści się w klasie tolerancji ale różni się od nominału
- tolerancja - odchył rzeczywistości od wartości nominalnej
- moc znamionowa - moc jaką opornik może wydzielać w postaci ciepła bez wpływu na parametry
- napięcie graniczne - maksymalne napięcie które można przyłożyć bez wpływu na parametry
- temperaturowy współczynnik rezystancji (TWR) - współczynnik zmiany rezystancji pod wpływem temperatury
- współczynnik szumów - określa szumy wprowadzane przez rezystor

### Metody oznaczenia rezystorów
#### bezpośrednie podanie wartości
0.22 R22 0E22 = 0.22 ohm
4r7 = 4.7 ohm
470 470R k47 = 470 ohm
4.7k 4k7 = 4.7 kOhm
4M7 4.7M = 4.7MOhm
#### Kodowanie 3||4 cyfrowe
470 = 47 Ohm (47x10^0)
471 = 470ohm (47x10^1)
275 = 2.7MOhm 27x10^5
#### Kodowanie barwami
![[Pasted image 20230314104143.png]]
#### Nominalne wartości rezystancji według szeregów E
Szereg E α 
E3 50% 10 22 47
E6

### Schemat zastępczy rezystora
![[2. Elementy bierne 2023-03-14 10.43.55.excalidraw]]
X_c = \omega L
## Potencjometr
Potencjometr - rezystor zmienny który jest regulowanym dzielnikiem napięcia.
Ma trzy końcóœki odpowiadające wyprowadzeniom dzielnika napięcia. Dwa z nich połącznoe są ścieżką o stałym oporze. Trzeci jest ślizgaczem.
![[2. Elementy bierne 2023-03-14 10.50.16.excalidraw]]

Są liniowe logarytmiczne i wykładnicze

## Warystory 
Nieliniowy opornik
![[2. Elementy bierne 2023-03-14 10.55.05.excalidraw]]

Charakterystyka prądowo-napięciowa:
![[2. Elementy bierne 2023-03-14 10.55.50.excalidraw]]

## Termistory
Rezystor nieliniowy, zależny od temperatury
- NTC - ujemny współczynnik temperaturowy - rezystancja maleje wraz ze wzrostem
- PTC - Rezystancja rośnie wraz z temperaturą
- CTR - skokowa zmiana - Critical Temp resistor

![[2. Elementy bierne 2023-03-14 11.01.45.excalidraw]]
## Fotorezystor
Rezystor światłoczuły
![[2. Elementy bierne 2023-03-14 11.05.18.excalidraw]]

![[2. Elementy bierne 2023-03-14 11.03.32.excalidraw]]

Niska cena niezawodność
Duża wrażliwość na zmiany i bezwładność czasowa
## Kondensator
Element bierny zdolny do gromadzenia energii  w polu

C=Q/U

Q ładunek  U napięcie między okładkami

W={CU^2}/2

### Podstawowe zależności
$i(t)=C \frac{dU}{dT}$
$u(t)=\frac{1}{C}\int^{t}_{0}i(\tau)asdad$


![[2. Elementy bierne 2023-03-14 11.09.59.excalidraw]]



U(s)=Z(s)I(s)=1/sC)I(s)   Z(s)=1/sC
U(jomega) = Z(jomega) etc


jomega to tylko dla sinusoidy
Laplace - do zapamiętania 

### Schemat zastępczy

![[2. Elementy bierne 2023-03-14 11.15.08.excalidraw]]

Rp - upływność
Rs - rezystancja doprowadzeń (szeregowa)
### parametry
- pojemność
- tolerancja
- napięcie znamionowe - napięcie stałe które może być doprowadzone długotrawale bez uszkodzeń i zmian
  
- ESR - Zastępcza rezystancja szeregowa
- ESL - ----||------- indukcyjność
- Prąd upływu
- Współczynnik strat $tg\delta=\frac{R_s}{X_c}=R_s\omega C$
- Zakres temperatury
- TWP - współczynnik pojemności temperaturowy
## Cewki
Cewki powietrzne są liniowe
Cewka gromadzi energię w polu magnettcznym
$L=\frac{\Xi}{I}$
()trident
Dławik to cewka ze rdzeniem 

### parametry
- Indukcyjność, tolerancja
- dobroć $Q=\frac{\omega L}{R_{s}}$
- dopuszczalna wartość prądu
- max napięcie
- Częstotliwość rezonansu własnego
- parametry rdzenia- nieliniowość, histereza, straty
## Transformatory
Przekazuje bezstykowo energię elektryczną. Izolacja galwaniczna.