Polsl-Notes/EiM/Wykłady/2. Elementy bierne.md

---

Date: [20230314101503]

Elementy bierne

Rezystory

!2. Elementy bierne 2023-03-14 10.17.15.excalidraw

U=Ri

[!NOTE] Notka W przypadku idealnego rezystora nie ma przesunięcia fazy między napięciem i prądem.

Przepływ prądu zamienia energię elektryczną w ciepło P=UI=I^{2}R=\frac{U^{2}}{R}

Podstawowe parametry

• rezystancja nominalna - rezystancja rzeczywista mieści się w klasie tolerancji ale różni się od nominału
• tolerancja - odchył rzeczywistości od wartości nominalnej
• moc znamionowa - moc jaką opornik może wydzielać w postaci ciepła bez wpływu na parametry
• napięcie graniczne - maksymalne napięcie które można przyłożyć bez wpływu na parametry
• temperaturowy współczynnik rezystancji (TWR) - współczynnik zmiany rezystancji pod wpływem temperatury
• współczynnik szumów - określa szumy wprowadzane przez rezystor

Metody oznaczenia rezystorów

bezpośrednie podanie wartości

0.22 R22 0E22 = 0.22 ohm 4r7 = 4.7 ohm 470 470R k47 = 470 ohm 4.7k 4k7 = 4.7 kOhm 4M7 4.7M = 4.7MOhm

Kodowanie 3||4 cyfrowe

470 = 47 Ohm (47x10^0) 471 = 470ohm (47x10^1) 275 = 2.7MOhm 27x10^5

Kodowanie barwami

!

Nominalne wartości rezystancji według szeregów E

Szereg E α E3 50% 10 22 47 E6

Schemat zastępczy rezystora

!2. Elementy bierne 2023-03-14 10.43.55.excalidraw X_c = \omega L

Potencjometr

Potencjometr - rezystor zmienny który jest regulowanym dzielnikiem napięcia. Ma trzy końcóœki odpowiadające wyprowadzeniom dzielnika napięcia. Dwa z nich połącznoe są ścieżką o stałym oporze. Trzeci jest ślizgaczem. !2. Elementy bierne 2023-03-14 10.50.16.excalidraw

Są liniowe logarytmiczne i wykładnicze

Warystory

Nieliniowy opornik !2. Elementy bierne 2023-03-14 10.55.05.excalidraw

Charakterystyka prądowo-napięciowa: !2. Elementy bierne 2023-03-14 10.55.50.excalidraw

Termistory

Rezystor nieliniowy, zależny od temperatury

• NTC - ujemny współczynnik temperaturowy - rezystancja maleje wraz ze wzrostem
• PTC - Rezystancja rośnie wraz z temperaturą
• CTR - skokowa zmiana - Critical Temp resistor

!2. Elementy bierne 2023-03-14 11.01.45.excalidraw

Fotorezystor

Rezystor światłoczuły !2. Elementy bierne 2023-03-14 11.05.18.excalidraw

!2. Elementy bierne 2023-03-14 11.03.32.excalidraw

Niska cena niezawodność Duża wrażliwość na zmiany i bezwładność czasowa

Kondensator

Element bierny zdolny do gromadzenia energii w polu

C=Q/U

Q ładunek U napięcie między okładkami

W={CU^2}/2

Podstawowe zależności

i(t)=C \frac{dU}{dT} u(t)=\frac{1}{C}\int^{t}_{0}i(\tau)asdad

!2. Elementy bierne 2023-03-14 11.09.59.excalidraw

U(s)=Z(s)I(s)=1/sC)I(s) Z(s)=1/sC U(jomega) = Z(jomega) etc

jomega to tylko dla sinusoidy Laplace - do zapamiętania

Schemat zastępczy

!2. Elementy bierne 2023-03-14 11.15.08.excalidraw

Rp - upływność Rs - rezystancja doprowadzeń (szeregowa)

parametry

• pojemność

• tolerancja

• napięcie znamionowe - napięcie stałe które może być doprowadzone długotrawale bez uszkodzeń i zmian

• ESR - Zastępcza rezystancja szeregowa

• ESL - ----||------- indukcyjność

• Prąd upływu

• Współczynnik strat tg\delta=\frac{R_s}{X_c}=R_s\omega C

• Zakres temperatury

• TWP - współczynnik pojemności temperaturowy

Cewki

Cewki powietrzne są liniowe Cewka gromadzi energię w polu magnettcznym L=\frac{\Xi}{I} ()trident Dławik to cewka ze rdzeniem

parametry

• Indukcyjność, tolerancja
• dobroć Q=\frac{\omega L}{R_{s}}
• dopuszczalna wartość prądu
• max napięcie
• Częstotliwość rezonansu własnego
• parametry rdzenia- nieliniowość, histereza, straty

Transformatory

Przekazuje bezstykowo energię elektryczną. Izolacja galwaniczna. Transformator również służy do konwersji impedancji R_L'=n^2RL n = N1/N2 czyli przekładnia U2=U1/n I2=nI1

Tylko napięcie zmienne

Parametry:

Npięcia zniamionowe Moc Prądy znamionowe Znamionowa sprawność

Rodzaje

Zasilające Głośnikowe Małej/dużej częstotliwości impulsowe