131 lines
3.8 KiB
Markdown
131 lines
3.8 KiB
Markdown
|
||
---
|
||
Date: [20230314101503]
|
||
---
|
||
# Elementy bierne
|
||
## Rezystory
|
||
![[2. Elementy bierne 2023-03-14 10.17.15.excalidraw]]
|
||
|
||
$U=Ri$
|
||
|
||
> [!NOTE] Notka
|
||
> W przypadku idealnego rezystora nie ma przesunięcia fazy między napięciem i prądem.
|
||
|
||
Przepływ prądu zamienia energię elektryczną w ciepło
|
||
$P=UI=I^{2}R=\frac{U^{2}}{R}$
|
||
### Podstawowe parametry
|
||
- rezystancja nominalna - rezystancja rzeczywista mieści się w klasie tolerancji ale różni się od nominału
|
||
- tolerancja - odchył rzeczywistości od wartości nominalnej
|
||
- moc znamionowa - moc jaką opornik może wydzielać w postaci ciepła bez wpływu na parametry
|
||
- napięcie graniczne - maksymalne napięcie które można przyłożyć bez wpływu na parametry
|
||
- temperaturowy współczynnik rezystancji (TWR) - współczynnik zmiany rezystancji pod wpływem temperatury
|
||
- współczynnik szumów - określa szumy wprowadzane przez rezystor
|
||
|
||
### Metody oznaczenia rezystorów
|
||
#### bezpośrednie podanie wartości
|
||
0.22 R22 0E22 = 0.22 ohm
|
||
4r7 = 4.7 ohm
|
||
470 470R k47 = 470 ohm
|
||
4.7k 4k7 = 4.7 kOhm
|
||
4M7 4.7M = 4.7MOhm
|
||
#### Kodowanie 3||4 cyfrowe
|
||
470 = 47 Ohm (47x10^0)
|
||
471 = 470ohm (47x10^1)
|
||
275 = 2.7MOhm 27x10^5
|
||
#### Kodowanie barwami
|
||
![[Pasted image 20230314104143.png]]
|
||
#### Nominalne wartości rezystancji według szeregów E
|
||
Szereg E α
|
||
E3 50% 10 22 47
|
||
E6
|
||
|
||
### Schemat zastępczy rezystora
|
||
![[2. Elementy bierne 2023-03-14 10.43.55.excalidraw]]
|
||
X_c = \omega L
|
||
## Potencjometr
|
||
Potencjometr - rezystor zmienny który jest regulowanym dzielnikiem napięcia.
|
||
Ma trzy końcóœki odpowiadające wyprowadzeniom dzielnika napięcia. Dwa z nich połącznoe są ścieżką o stałym oporze. Trzeci jest ślizgaczem.
|
||
![[2. Elementy bierne 2023-03-14 10.50.16.excalidraw]]
|
||
|
||
Są liniowe logarytmiczne i wykładnicze
|
||
|
||
## Warystory
|
||
Nieliniowy opornik
|
||
![[2. Elementy bierne 2023-03-14 10.55.05.excalidraw]]
|
||
|
||
Charakterystyka prądowo-napięciowa:
|
||
![[2. Elementy bierne 2023-03-14 10.55.50.excalidraw]]
|
||
|
||
## Termistory
|
||
Rezystor nieliniowy, zależny od temperatury
|
||
- NTC - ujemny współczynnik temperaturowy - rezystancja maleje wraz ze wzrostem
|
||
- PTC - Rezystancja rośnie wraz z temperaturą
|
||
- CTR - skokowa zmiana - Critical Temp resistor
|
||
|
||
![[2. Elementy bierne 2023-03-14 11.01.45.excalidraw]]
|
||
## Fotorezystor
|
||
Rezystor światłoczuły
|
||
![[2. Elementy bierne 2023-03-14 11.05.18.excalidraw]]
|
||
|
||
![[2. Elementy bierne 2023-03-14 11.03.32.excalidraw]]
|
||
|
||
Niska cena niezawodność
|
||
Duża wrażliwość na zmiany i bezwładność czasowa
|
||
## Kondensator
|
||
Element bierny zdolny do gromadzenia energii w polu
|
||
|
||
C=Q/U
|
||
|
||
Q ładunek U napięcie między okładkami
|
||
|
||
W={CU^2}/2
|
||
|
||
### Podstawowe zależności
|
||
$i(t)=C \frac{dU}{dT}$
|
||
$u(t)=\frac{1}{C}\int^{t}_{0}i(\tau)asdad$
|
||
|
||
|
||
![[2. Elementy bierne 2023-03-14 11.09.59.excalidraw]]
|
||
|
||
|
||
|
||
U(s)=Z(s)I(s)=1/sC)I(s) Z(s)=1/sC
|
||
U(jomega) = Z(jomega) etc
|
||
|
||
|
||
jomega to tylko dla sinusoidy
|
||
Laplace - do zapamiętania
|
||
|
||
### Schemat zastępczy
|
||
|
||
![[2. Elementy bierne 2023-03-14 11.15.08.excalidraw]]
|
||
|
||
Rp - upływność
|
||
Rs - rezystancja doprowadzeń (szeregowa)
|
||
### parametry
|
||
- pojemność
|
||
- tolerancja
|
||
- napięcie znamionowe - napięcie stałe które może być doprowadzone długotrawale bez uszkodzeń i zmian
|
||
|
||
- ESR - Zastępcza rezystancja szeregowa
|
||
- ESL - ----||------- indukcyjność
|
||
- Prąd upływu
|
||
- Współczynnik strat $tg\delta=\frac{R_s}{X_c}=R_s\omega C$
|
||
- Zakres temperatury
|
||
- TWP - współczynnik pojemności temperaturowy
|
||
## Cewki
|
||
Cewki powietrzne są liniowe
|
||
Cewka gromadzi energię w polu magnettcznym
|
||
$L=\frac{\Xi}{I}$
|
||
()trident
|
||
Dławik to cewka ze rdzeniem
|
||
|
||
### parametry
|
||
- Indukcyjność, tolerancja
|
||
- dobroć $Q=\frac{\omega L}{R_{s}}$
|
||
- dopuszczalna wartość prądu
|
||
- max napięcie
|
||
- Częstotliwość rezonansu własnego
|
||
- parametry rdzenia- nieliniowość, histereza, straty
|
||
## Transformatory
|
||
Przekazuje bezstykowo energię elektryczną. Izolacja galwaniczna. |